by HisCulArtDoğu Karadeniz’in doğusundaki üç ilin; Trabzon, Rize ve Artvin’in yaylaları her yıl sadece yerli halkı değil, yurtiçi ve yurtdışından binlerce kişiyi ağırlıyor. Trabzon’daki Erikbeli, Derinoba, Karadağ, Sultan Murat, Hıdırnebi; Rize’deki Ayder, Anzer, Pokut, Kavrun, Elevit; Artvin’deki Bilbilan, Kafkasör gibi yaylalar her yıl bir şölene ev sahipliği yapıyor ve buna tanık olmak isteyenler her geçen sene artıyor. Siz de “Bu yaz Karadeniz’e gitmek istiyorum” diyenlerdenseniz, bir yol bulma rehberi hazırladım.
Karavancılar için ideal
Trabzon’da köyler, dağlardan denize doğru inen akarsuların vadileri üzerinde kurulmuştur. Haziran başından eylül sonuna kadar yaylaya göç edilir. Göç günü, köylülerce ortaklaşa belirlenir. Çünkü yaylanın taze otları tüm köyün hayvanlarına birlikte otlatılacaktır. Genellikle ekinler ekilmişse ve havalar uygunsa, haziranın ilk haftasında yaylaya göç edilir. Her Karadeniz yaylasında olduğu gibi Trabzon yaylalarında da yayla zamanı şenlikler, festivaller düzenlenir. Her bir dağın ardında sevinçli telaşlar yaşanır; kemençe, davul ve zurna eşliğinde, büyük halkalarla horona durulur.
Trabzon yayla şenliklerinin en cafcaflısı kuşkusuz Kadırga Şenlikleridir. Akçaabat-Tonya-Maçka-
Torul ilçelerinin sınırlarında Kadırga denen eğimli mevkide düzenlenir. Kadırga’da büyük şenlik temmuzun üçüncü cumasında kurulur.
Her köyden ve yayladan eğlenceye katılmak üzere büyük gruplar yola çıkar. Geleneksel kıyafetler içinde kemençe, davul, zurna eşliğinde horon oynayarak, türkü söyleyerek gidilir. Kadırga düzlüğüne topluluklar horon oynaya oynaya girerler ve belirli alanlarda oyunlarına devam ederler. Böylece çok sayıda horon halkası oluşur. Daha sonra yemekler yenir, içilir. Akşamüstü alışveriş yapılır. Yine çala söyleye yaylalara ve köylere dönülür.
Trabzon’un Hıdırnebi ve Sis Dağı’nda da temmuz ayında büyük şenlikler yapılır. Vakfıkebir’in Şalpazarı köylülerince Sis Obası’nda her yıl temmuz sonu-ağustos başlarında kurulan Sis Dağı Şenlikleri’ne Beşikdüzü, Şalpazarı, Eynesil, Görele ve Tonya obalarından çok sayıda ziyaretçi gider.
Oflularla Sürmenelilerin büyük ilgi gösterdiği Çaykara’nın Sultanmurat Yaylası’ndaki şenliklerse
20 Temmuz’da yapılır.
Bu yaylalara karavanınızla gidebilir hem yayla şenliklerine tanıklık eder hem bölge insanının sıcakkanlı misafirperverliğine konuk olursunuz.
Yürümek isteyenlere Kaçkarlar’dan adresler
Yürüyüş odaklı bir rota oluşturmak isteyenler için Artvin Yusufeli’nden Olgunlar’a, oradan da Dilberdüzü’ne uzanan güney Kaçkar zirve rotası ya da Çamlıhemşin Yukarı Kavrun Yaylası’ndan kuzey rotası ideal. Kaçkarlar’da yaylalar arasındaki araç yolları ve patikaları kullanarak sıkı yürüyüşler yapılabilir. Bu yürüyüş rotalarından özellikle ikisini öneririm: Apivanak-Palovit-Amlakit-Hazindağ-Pokut ya da Trovit-Karmik-Cofk Gölü, Ambarlı Yaylası-Balık Gölleri.
İster çadırda kalın ister butik otellerde
Her Karadeniz yaylasında olduğu gibi Çamlıhemşin yaylalarında da havalar ısınınca sevinçli telaşlar yaşanıyor. Kaçkar Dağları eteklerine dağılmış büyüklü küçüklü onlarca Hemşin yaylasının içinden bir tercih yapmak çok zor. Ancak benim için Palovit Vadisi üzerinden yükselen Sal, Pokut, Hazindağ, Amlakit ve Samistal yaylalarının ayrı bir yeri var. Kaçkar Dağları ekosistemi içindeki yaylalar gurbetçi Hemşinlilerin büyük bir bölümünün yazlarını geçirdiği, eskiden çokça hayvanlarıyla birlikte göç ettiği bir alanken şimdilerde sayfiye olarak kullanılıyor. Çamlıhemşin ilçe merkezinin içinden geçip sola sapıldığında Hala Deresi boyunca uzanan köylerin yukarısında adını kaplıca turizmiyle duyurmuş Ayder’in yanı sıra Kavrun, Ceymakcur, Paakçur, Huser ve Avusor gibi yaylaları görmek mümkün. Çamlıhemşin’den Fırtına Vadisi’ne doğru devam edildiğinde Çat’tan başlayarak Elevit, Karunç, Trovit, Palovit, Apevanak gibi yaylaları dolaşabilirsiniz. Bir de Verçenik tarafı var ki, o daha da ulaşılmaz görüntüsüyle insanı cezbediyor. Yaklaşık 50 kilometrelik bir yolla ulaşılan bu masalsı güzergâhta Başhemşin, Başyayla, Kale, Çiçekli gibi yerleşkelere ulaşmak, o yükseltilerde bir yaşam kurulabildiğini görmek insanı büyülüyor. Dağın Verçenik tarafında çadırlı kamp için çok ideal alanlar var. Coğrafi keşifleri de seviyorsanız kamp atıp buzul gölleri yürüyüşlerine de çıkabilirsiniz.
Butik otellerde konaklamak isteyenlerse özellikle Pokut, Amlakit, Gito gibi yaylalarda ya da Çat Vadisi’nde bu seçenekleri bulabilir.
Şirata, Şavşat, Artvin
Yerel lezzetler
Öncelikle yolunuzu Trabzon’a düşürmüşseniz; Akçaabat’ta köfte yemeden yukarılara çıkmayın. Ya da Gümüşhane tarafına gidiyorsanız Zigana’da et ve sütlaç ziyafetini kendinizden esirgemeyin. Zigana’ya geçmeden Maçka’nın tepelerindeki güzel yaylaları görüp Sümela’yı da ziyaret edebilirsiniz. Rize tarafına geçerken Sürmene’de mutlaka pide yiyin. Rize’de yaylalarda konakladığınız mekânlarda size yerel yemekler sunulacaktır. İllaki muhlama, karalahana sarması, mısır ekmeği isteyin. Fasulye turşusu kavurması olmazsa olmazlardan. Artvin’de Macahel’e gidip Gorgit Yaylası’na çıkarsanız dönüşte Efeler Köyü’nde yerel mutfak hizmeti veren eve konuk olabilirsiniz. Şavşat’ın en güzel yaylalarından biri Arsiyan. Hem çadır kampı için ideal bir alan hem de çok bambaşka bir yayla, içinde yüzen adaları olan gölü var. Fotoğrafseverler için de ideal. Arsiyan’a çıkmadan Pınarlı Köyü’nde otantik kır lokantasında silor yiyebilirsiniz.
