by HisCulArtTarihte “Yenilmez şehir” adıyla tanınan Anavarza Antik Kenti’ndeki Havariler Kilisesi, “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında yapılacak kazı çalışmalarıyla turizme kazandırılacak.
Adana’nın Kozan ilçesindeki UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’nde yer alan antik kentte, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları Müzeleri Genel Müdürlüğü öncülüğünde Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Fatih Erhan başkanlığındaki kazılar sürüyor.
Antik dünyanın ilk çift şeritli yolu, zafer takı ile dikkati çeken Anavarza’da sezon kazılarının yanı sıra “Geleceğe Miras Projesi” kapsamında da çalışmalar gerçekleştiriliyor.
Proje kapsamında, Anavarza Antik Kenti’nde tespit edilmiş en büyük kilise olan ve erken dönem Hristiyanlık için önem taşıyan Havariler Kilisesi’nde kazı çalışmasına başlandı.
Bölgede şu an 25 kişiyle devam eden ve kesintisiz sürecek kazıların ardından Havariler Kilisesi’nin ziyarete açılması planlanıyor.
“Erken Hristiyanlık için çok önemli bir kilise”
Kazı Başkanı Doç. Dr. Fatih Erhan, AA muhabirine, tarihte başkentlikler de yapmış Anavarza’nın, büyüklüğüyle önemli antik kentler arasında yer aldığını söyledi.
Roma ve Bizans dönemi tapınak ve kiliselerin yanı sıra Anavarza Antik Kenti’nde Abbasi dönemine ait çok sayıda cami olduğunu anlatan Erhan, 2012’den bu yana çalışmaların sürdüğü bölgede şu ana kadar kazısı tamamlanmış yapı bulunmadığını belirtti.
Bu kapsamda, Havariler Kilisesi’nde kazıları sürdürdüklerini ifade eden Erhan, şöyle devam etti:
“Yapı, kentin merkezinde üç bölmeli bazilikal planda inşa edilmiş. Yapının büyüklüğü 56 metreye 28 metre olarak ölçüldü. Ancak yapının genel mimari özellikleri ve orta bölümün çatıya kadar olan tüm duvarları bir Roma tapınağı olduğuna işaret ediyor. En az iki katlı bir Roma tapınağı var burada. Tapınak, Hristiyanlığa geçiş sürecinde sadece bazı yapılar eklemek ve pagan izlerini silip yerine haç ve Hristiyanlık simgelerinin yerleştirilmesiyle kiliseye dönüştürülmüş.”
Erhan, kilisenin tüm Anavarza alanı içinde tespit ettikleri en büyük kilise olduğunu belirterek, “Erken Hristiyanlık için çok önemli bir kilise. Kentin 4-5’inci yüzyıldan itibaren bir piskoposluk merkezi olduğunu da biliyoruz. Dolayısıyla antik kentin en erken ve en büyük kilisesi burası. Burayı merkez kilise olarak da değerlendirmek mümkün.” diye konuştu.
“Yapıyı ziyarete açacağız”
Erhan, yapının çatısına kadar tüm duvarların taşları yıkılmış da olsa alanda bu taşların görülebilmesi nedeniyle iyi korunmuş olarak değerlendirdiklerini kaydetti.
Yeni başladıkları kazıyı kısa sürede arkeolojik disipline uyarak tamamlayacaklarını vurgulayan Erhan, şöyle konuştu:
“Kısa süre içerisinde, 1,5-2 metrede kilisenin tabanına ulaşacağımızı düşünüyoruz. Kazıları tamamladıktan sonra da rölövesini çıkarıp, restorasyon projesine başlayıp, hızlı bir şekilde yapıyı ayağa kaldırmayı düşünüyoruz. Gerekli çalışmayı yapıp, bu şekilde yapıyı ziyarete açacağız.”
Erhan, Roma’nın Sasanilere yönelik mücadelesinde siyasi ve askeri olarak çok önemli bir yere de sahip olan Anavarza’nın tarihe ışık tutacak zenginlikleri barındırdığını ve buradaki kazıların uzun yıllar süreceğini dile getirdi.
